Emirdağ yaylalarında Tüprag Metal Madencilik Sanayi ve Ticaret A.Ş. tarafından başlatılmak istenen altın arama çalışmaları AfyonKarahisar İdare Mahkemesi tarafından usulsüzlükler yapıldığı için durduruldu.
Mahkeme kararı bölgede doğasever yurttaşlar arasında sevinç yarattı.
Emirdağ Gönüllüleri platformunu oluşturan yurttaşlar tarafından ve EMİRDAĞ TEZ KÖYÜ MUHTARLIĞI, TÜRKMEN AKÖREN KÖYÜ MUHTARLIĞI, EMİRDAĞ İLÇESİ SÜT ÜRETİCİLERİ BİRLİĞİ, AFYONKARAHİSAR İLİ DAMIZLIK KOYUN KEÇİ YETİŞTİRİCİLERİ BİRLİĞİ, SUVERMEZ KÖYÜ MUHTARLIĞI, EMİRDAĞ DERE KÖYÜ MUHTARLIĞI olarak açılan idare davasında Emirdağ gönüllüleri lehine karar çıktı.
Yürütmenin durdurulması kararı sonucu şöyledir.
“Açıklanan nedenlerle; hukuka aykırılığı açık olan dava konusu işlemin; uygulanması halinde telafisi güç zararlar doğabileceğinden 2577 sayılı Kanunun 27. maddesi uyarınca teminat alınmaksızın yürütmesinin durdurulmasına, kararın tebliğinden itibaren 7 gün içerisinde Konya Bölge İdare Mahkemesi’ne itiraz yolu açık olmak üzere, 28/10/2020 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.”
Denilen yerel mahkeme kararı Konya bölge mahkemesine gönderildi.
Bu kararla sevinç yaşayan Emirdağ doğaseverleri, mahkeme kararını paylaştılar. Yürütmenin durdurulması kararı belge niteliğinde olduğundan aynısını yayınlıyoruz. Mahkeme kararı metni aşağıdadır.
YÜRÜTMENİN DURDURULMASINI
İSTEYEN (DAVACILAR) :
1- EMİRDAĞ TEZ KÖYÜ MUHTARLIĞI
2-TÜRKMEN AKÖREN KÖYÜ MUHTARLIĞI
3-EMİRDAĞ İLÇESİ SÜT ÜRETİCİLERİ BİRLİĞİ
4-AFYONKARAHİSAR İLİ DAMIZLIK KOYUN KEÇİ YETİŞTİRİCİLERİ BİRLİĞİ
5-SUVERMEZ KÖYÜ MUHTARLIĞI
6-EMİRDAĞ DERE KÖYÜ MUHTARLIĞI
VEKİLLERİ: AV. MURAT ÇELİKBAŞ – AV. İBRAHİM COŞKUN ÖZPOLAT – AV. GÜLBİN KEZİBAN GÜL – AV. GÜLAY ERDÖNMEZ – AV. CEVDET KARANFİL – AV. AYŞE SARI – AV. AHMET ŞAHBAZ – AV. TURGAY ŞAHİN – AV. AHMET HASMERCAN – AV. FERHAT KÖYCÜ – AV. GÜLÇİN MOLA – AV. EMRAH KARA – AV. FATİH BAŞ – AV. HANDE GÜLER KÖS – AV. HAVA POLAT – AV. SEYDİ ÇELİK – AV. NİLAY GÖKÇEK – (E-Tebligat)
KARŞI TARAF (DAVALI) : AFYONKARAHİSAR VALİLİĞİ
VEKİLLERİ: AV. TÜRKAN TURŞUCU – AV. YUNUS EMRE BENLİ
(E-Tebligat)
İSTEMİN ÖZETİ : Davacılar tarafından, Afyonkarahisar İli, Emirdağ İlçesi, Tez Köyü sınırları içerisinde bulunan 145 ada, 189 ve 195 parselde kayıtlı taşınmazın 7.899,99 metrekarelik kısmında maden arama sondaj faaliyeti ve bu sondajlara ulaşımı sağlayacak 24.074,40 metrekarelik bağlantı yolunun yapılması için toplamda 31.974,39 metrekarelik alana ihtiyaç olduğundan bahisle Madencilik Faaliyetleri Uygulama Yönetmeliği’nin 121. maddesi ve Mera Kanunu’nun ilgili maddeleri kapsamında maden arama izni çalışma faaliyeti için istenilen geçici izin talebi üzerine, geçici arama izninin uygun bulunmasına dair Afyonkarahisar Valiliği İl Tarım ve Hayvancılık Müdürlüğü İl Mera Komisyonu’nun 18/4/2018 tarih ve 2018/4492 sayılı işlemine ilişkin 08/5/2018 tarihli Valilik olur işleminin; teknik ekiplerce mera incelemesi yapılmadığı, çalışma saatleri, sondaj noktaları belirlenmeden verilecek olan geçici izin kapsamında maden şirketinin yaylada bulunan su kaynak noktalarında arama yapabileceği, kaynakları kurutabileceği veya içilmez hale getirebileceği, Maden Yönetmeliği’nin 114. maddesinde belirtilen uyulması gerekli esaslar yazılı olarak belirlenip şirkete bildirilmediğinden sebep ve şekil yönünden hukuka aykırı olduğu ileri sürülerek iptali ve yürütmesinin durdurulması talep edilmektedir.
SAVUNMA ÖZETİ : Maden Kanunu’nun 114. maddesinin 1. fıkrası gereğince, yürütülecek arama faaliyetleri ile ilgili olarak ruhsat sahasının 145 ada, 189 ve 195 sayılı parsellerinde mera vasıflı arazi içerisinde kalması nedeniyle Tüprag Metal Madencilik Sanayi ve Ticaret A.Ş. tarafından yapılan arama talebinin Tarım Orman İl Müdürlüğü’ne iletildiği, evvelce Afyonkarahisar Valiliğinin 5/10/2017 tarih ve E.2438932 sayılı olur işlemiyle oluşturulan Emirdağ İlçesi Mera Teknik Ekibi’nce görevlendirilen Emirdağ Tarım ve Orman İlçe Müdürlüğü, Kadastro Birimi ve Mal Müdürlüğü görevlilerinden oluşan ekip tarafından düzenlenen geçici arama izni için çalışmaların hukuki yönden yapılabileceğine dair 5/3/2018 tarihli tutanak doğrultusunda ruhsat
bitim süresine kadar geçici arama izninin uygun görüldüğü, ilgili firmadan 23.526,00 TL miktarında 20 yıllık ot bedeli ile vasfı bozulan meraların tekrar eski vasfına getirilmesi amacıyla 88.092,00 TL bedelinde geçici teminat istenildiği, firma tarafından bedellerin yatırıldığı ve buna dair dekont ibraz edildiği, şirketten arama faaliyetleri için yapılan çalışmalar neticesinde vasfı bozulan mera alanlarının tekrar eski konum ve kapasitelerine getirileceğine dair taahhütname alındığı, bunun üzerine şirkete geçici arama izin onayı verildiği, dava konusu işlemin mevzuata ve hukuka uygun şekilde tesis edildiği belirtilerek davanın ve yürütmenin durdurulması talebinin reddi gerektiği savunulmaktadır.
TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Afyonkarahisar İdare Mahkemesi’nce yürütmenin durdurulması talebi yönünden dosya incelenerek işin gereği görüşüldü:
Dava; Afyonkarahisar İli, Emirdağ İlçesi, Tez Köyü sınırları içerisinde bulunan 145 ada,
189 ve 195 parselde kayıtlı taşınmazın 7.899,99 metrekarelik kısmında maden arama sondaj faaliyeti ve bu sondajlara ulaşımı sağlayacak 24.074,40 metrekarelik bağlantı yolunun yapılması için toplamda 31.974,39 metrekarelik alana ihtiyaç olduğundan bahisle Madencilik Faaliyetleri Uygulama Yönetmeliği’nin 121. maddesi ve Mera Kanunu’nun ilgili maddeleri kapsamında maden arama izni çalışma faaliyeti için istenilen geçici izin talebi üzerine, geçici arama izninin uygun bulunmasına dair Afyonkarahisar Valiliği İl Tarım ve Hayvancılık Müdürlüğü İl Mera Komisyonu’nun 18/4/2018 tarih ve 2018/4492 sayılı işlemine ilişkin 08/5/2018 tarihli Valilik olur işleminin iptali ve yürütmesinin durdurulması talebiyle açılmıştır.
2577 Sayılı İdarî Yargılama Usûlü Kanununun 27. maddesinde; “… (2) Danıştay veya idari mahkemeler, idari işlemin uygulanması halinde telafisi güç veya imkânsız zararların doğması ve idari işlemin açıkça hukuka aykırı olması şartlarının birlikte gerçekleşmesi durumunda, davalı idarenin savunması alındıktan veya savunma süresi geçtikten sonra gerekçe göstererek yürütmenin durdurulmasına karar verebilirler. Uygulanmakla etkisi tükenecek olan idari işlemlerin yürütülmesi, savunma alındıktan sonra yeniden karar verilmek üzere, idarenin savunması alınmaksızın da durdurulabilir. ” hükmü yer almaktadır.
4342 Sayılı Mera Kanunu’nun “Komisyon ve Teknik Ekipler” başlıklı 6. maddesinde, “(Değişik birinci fıkra: 19/4/2018-7139/37 md.) Mera, yaylak ve kışlakların tespit, tahdit ve tahsisi Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığınca yapılır. Bu amaçla valinin görevlendireceği bir vali yardımcısı başkanlığında; Bakanlık il müdürü, Bakanlık il müdürlüğünden konu uzmanı bir ziraat mühendisi, Devlet Su İşleri Genel Müdürlüğü yetkili temsilcisi, Orman Genel Müdürlüğü yetkili temsilcisi, ilgili köy veya mahalle muhtarı, defterdarlıktan veya bulunamaması halinde vali tarafından görevlendirilecek bir hukukçu, Milli Emlak Müdürlüğünden bir temsilci, Kadastro Müdürlüğünden bir teknik eleman, Ziraat Odası Başkanlığından bir temsilci ve ilgisine göre genel kolluk biriminde görevli bir temsilci olmak üzere on bir kişiden oluşan bir komisyon kurulur.
Komisyonlar valilik onayı ile oluşturulur. Vali yardımcısının bulunmadığı durumlarda komisyona Bakanlık il müdürü veya görevlendireceği konu uzmanı bir ziraat mühendisi başkanlık eder.
Mera, yaylak ve kışlak varlığı ile hayvancılık potansiyeli dikkate alınarak ihtiyaç duyulan il merkezi ve ilçelerde komisyona bağlı olarak çalışacak ve tespit, ölçme, harita yapma ve yer gösterme çalışmalarını yapmak üzere “Teknik Ekipler” oluşturulur.
(Değişik dördüncü fıkra: 27/5/2004-5178/1 md.) Bu ekipler; Bakanlık il veya ilçe müdürlüğünden bir ziraat mühendisi, Köy Hizmetleri İl Müdürlüğünden bir ziraat mühendisi veya
teknik eleman, Kadastro Müdürlüğünden bir teknik eleman, Millî Emlak Müdürlüğünden bir temsilci, orman içi, orman kenarı ve orman üst sınırı meraları ile ilgili olarak bir orman mühendisi, 22.11.1984 tarihli ve 3083 sayılı Sulama Alanlarında Arazi Düzenlemesine Dair Tarım Reformu Kanununun uygulama alanlarında Tarım Reformu Teşkilatından bir ziraat mühendisi ile meradan yararlanan köy ise köyün muhtarı, belediye ise belediye temsilcisi ile komisyonun teklifi ve valinin onayı ile seçilen iki mahallî bilirkişiden oluşur.
Teknik ekipler ilçelerde kaymakamın, illerde komisyonun teklifi ve valinin onayı ile oluşturulur.
Komisyon ve teknik ekiplerin çalışma usul ve esasları yönetmelikle belirlenir.” hükmü yer almaktadır.
21/9/2017 Tarih ve 30187 sayılı Resmi Gazetede yayımlanarak yürürlüğe giren Maden Yönetmeliği’nin “Mera alanlarında madencilik faaliyetleri” başlıklı 114. maddesinde, “(1) Maden arama ruhsat sahibi, mera, yaylak ve kışlakların bulunduğu alanlarda; sondaj, yarma, galeri gibi fiziki müdahale gerektiren maden arama faaliyetleri yapılmadan önce gerekli belgelerle il gıda, tarım ve hayvancılık müdürlüğüne bir dilekçe ile başvurur. Başvuru tarihinden itibaren otuz gün içinde il gıda, tarım ve hayvancılık müdürlüğü tarafından yapılan değerlendirme sonucu uyulması gereken esaslar belirlenerek mera tahsis amacı değiştirilmeden izin verilir. Bu faaliyetler sonrası maden arama ruhsat sahibi, faaliyette bulunduğu bölgeleri düzenleyerek en geç altı ay içinde çevre ile uyumlu hale getirir. Maden arama ruhsat sahibi faaliyetlerini, verdiği bilgi doğrultusunda yapmak zorundadır.” düzenlemesi mevcuttur.
Dava dosyasının incelenmesinden, dava dışı Tüprag Metal Madencilik Sanayi ve Ticaret A.Ş. tarafından Afyonkarahisar İli, Emirdağ İlçesi, Tez Köyü sınırları dahilinde bulunan S.201700788 sayılı 4. grup arama ruhsat sahalarında yürütülecek arama faaliyetleri ile ilgili olarak ruhsat sahasının 145 ada, 189 ve 195 parsel sayılı mera vasıflı arazi içerisinde kalması sebebiyle yaptığı arama talebinin mülga Maden İşleri Genel Müdürlüğü tarafından 19/2/2018 tarih ve E.407939 sayılı yazısı ile Afyonkarahisar Valiliği Tarım ve Orman İl Müdürlüğü’ne iletildiği, evvelce Afyonkarahisar Valiliği İl Gıda Tarım ve Hayvancılık Müdürlüğü’nün 5/10/2017 tarih ve E.2438932 sayılı olur işlemiyle oluşturulan Emirdağ İlçesi Mera Teknik Ekibi’nce görevlendirilen ve Emirdağ Tarım ve Orman İlçe Müdürlüğü, Kadastro Birimi ve Mal Müdürlüğü’nden oluşan ekip tarafından düzenlenen 5/3/2018 tarihli tutanak ile “geçici arama izni için çalışmaların hukuki yönden yapılabileceğine” yönelik rapor tanzim edildiği, Vali Yardımcısı başkanlığı’nda oluşturulan ve 8 üyeden müteşekkil İl Mera Komisyonu’nca, dava dışı Tüprag Metal Madencilik Sanayi ve Ticaret A.Ş. uhdesinde bulunan ruhsat sahasında maden arama izni çalışma faaliyeti için istenilen geçici izin talebinin 4342 sayılı Mera Kanunu yönünden değerlendirmeye alındığı, 18/4/2018 tarih ve 2018/4492 sayılı karar ile bahsi geçen şirketin ruhsat bitim süresine kadar geçici arama izninin uygun görülmesi ve bu karara yönelik 8/5/2018 tarih ve E.1415781 sayılı olur işleminin tesisi üzerine sözkonusu işlemin iptali talebiyle bakılmakta olan davanın açıldığı anlaşılmaktadır.
Uyuşmazlıkta, dava dosyasındaki bilgi ve belgeler ile yukarıda aktarılan mevzuat hükümlerin birlikte değerlendirilmesinden; Tüprag Metal Madencilik Sanayi ve Ticaret A.Ş. tarafından, uhdesinde bulunan Afyonkarahisar İli, Emirdağ İlçesi, Tez Köyü sınırları dahilindeki S.201700788 sayılı 4. grup arama ruhsat sahalarında yürütülecek arama faaliyetleri ile ilgili olarak ruhsat sahasının 145 ada, 189 ve 195 parsel sayılı mera vasıflı araziler içerisinde kalması sebebiyle Maden Yönetmeliği’nin 114. maddesi uyarınca arama izni verilmesinin talep edildiği, talebin mülga Maden İşleri Genel Müdürlüğünün 19/2/2018 tarih ve E.407939 sayılı yazısı ile Afyonkarahisar Valiliği Tarım ve Orman İl Müdürlüğü’ne iletilmesi üzerine, Emirdağ İlçesi Mera Teknik Ekibi’nce konunun incelenmesi için Emirdağ Tarım ve Orman İlçe Müdürlüğü, Kadastro
Birimi ve Mal Müdürlüğü görevlilerinden 3 kişilik ekip oluşturulduğu, söz konusu ekip tarafından 05/3/2018 tarihli tutanak ile “geçici arama izni için çalışmaların hukuki yönden yapılabileceğine” yönelik rapor tanzim edildiği; oysa ki yukarıda aktarılan mevzuat hükümlerinde de belirtildiği üzere mera alanlarında geçici maden izni verilebilmesi için meradan yararlanan köy ise köyün muhtarı, belediye ise belediye temsilcisi ile komisyonun teklifi ve valinin onayı ile seçilen iki mahallî bilirkişinin de teknik ekipte yer alması gerektiği, uyuşmazlıkta ise bahsi geçen kişiler yer almadan oluşturulan üç kişilik teknik ekip tarafından mera komisyon başkanlığına sunulmak üzere 05/3/2018 tarihinde tanzim edilen ve geçici arama izni verilmesinin uygun olacağı kanaatini içeren tutanağa dayanılarak, vali yardımcısı başkanlığında 7 üye (toplantıya katılmayan Ziraat Odası Başkanlığı temsilcisi de dahil olmak üzere) ile toplam 8 kişiden oluşan ancak ilgili köy muhtarının yer almadığı Mera Komisyonu’nun 18/4/2018 tarih ve 2018/4492 sayılı kararı ile (20 yıllık ot bedeli ile bozulan mera alanlarının eski vasıf ve kapasitesine getirilmesi için gereken teminat mektubuna esas miktarın ilgili hesaba yatırılarak ibraz edilmesi ve geçici arama faaliyeti sonrası bozulan mera alanlarının eski vasıf ve kapasitesine getirilmesi için gereken çalışmaları yerine getireceğine dair alınacak taahhütnamenin Komisyon Başkanlığı’na ibrazı şartı ile) mera vasıflı alanların sondaj faaliyetlerinde ve yol olarak kullanılmasına izin verildiği anlaşılmıştır.
Bu durumda; gerek mera komisyonunun gerekse mera komisyonu tarafından görevlendirilen teknik ekibin, üye olarak bulunması gereken kişiler ve üye sayısı yönünden 4342 sayılı Mera Kanunu’nun “Komisyon ve Teknik Ekipler” başlıklı 6. maddesindeki düzenlemeye uygun olarak oluşturulmaması nedeniyle dava konusu işlemde mevzuata ve hukuka uygunluk bulunmadığı sonucuna varılmıştır.
Dava konusu işlemin, maden arama iznine ilişkin olması ve söz konusu işlem uyarınca maden arama faaliyetine devam edilecek olması sebebiyle işlemin yürütülmesi halinde telafisi güç zararların ortaya çıkabileceği değerlendirilmiştir.
Açıklanan nedenlerle; hukuka aykırılığı açık olan dava konusu işlemin; uygulanması halinde telafisi güç zararlar doğabileceğinden 2577 sayılı Kanunun 27. maddesi uyarınca teminat alınmaksızın yürütmesinin durdurulmasına, kararın tebliğinden itibaren 7 gün içerisinde Konya Bölge İdare Mahkemesi’ne itiraz yolu açık olmak üzere, 28/10/2020 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.
Başkan MUSTAFA HALİL YİĞİT 165710
Üye HASAN TERZİ 195214
Üye DERVİŞ YILDIZOĞLU 192064
emek.org.tr
