Türkiye Taş Kömürü (TTK) ile Türkiye Kömür İşletmelerine (TKİ) ait maden sahalarının özelleştirilmesine ait Torba yasa tasarısındaki 58 maddenin çıkarılması ve madenlerde özelleştirmenin dolayısıyla da ölümlü iş kazalarının engellenmesi talebi, bir mektupla TBMM gruplarına iletildi.
Torba yasada 58. madde ile ne amaçlanıyor?
Torba yasa teklifinde yer verildiği biçimiyle çok açık biçimde özelleştirme yolu açılmaktadır. Tasarıda şöyle deniliyor:
“Türkiye Taşkömürü Kurumu ile Türkiye Kömür İşletmeleri, uhdelerinde bulunan maden ruhsat sahalarını işletmeye, işlettirmeye, bunları bölerek yeni ruhsat talep etmeye ve bu ruhsatları ihale etmeye yetkilidir.”
Yapılan değişikliğin gerekçesinde ise
“Madde ile, 3213 Sayılı Maden Kanunu’nun Ek-1’inci maddesinde değişiklik yapılmak suretiyle Türkiye Taşkömürü Kurumu ile Türkiye Kömür İşletmeleri uhdelerinde bulunan maden ruhsatlarını işletmeye, işlettirmeye, ve bunları bölerek yeni ruhsat talep etmeye yetkili kılınmaktadır. Böylelikle, atıl vaziyetteki sahaların ekonomik, güvenli ve rantabl şekilde değerlendirilmesine olanak sağlanmaktadır. Ayrıca rödovans süreleri kısıtlı olduğundan dolayı iş sağlığı ve güvenliğine yönelik uzun vadeli modern teknolojiye uygun yatırımlar yapılamamaktadır. Düzenleme ile belirtilen gerekçelere göre uzun vadeli yatırım yapılabilmesinin önü açılmaktadır” denilmektedir.
Sendika ve halk ne istiyor?
Genel Maden İşçileri Sendikası (GMİS) Yönetim Kurulu tarafından Meclis grup başkanlıklarına gönderilen mektupta, tasarı yasalaştığında TTK ve TKİ nin taşeron- rödövans şirketlerine maden ocaklarını devredebileceklerini, ancak denetim ve işçi sağlığı yatırımlarının çok zayıf yapıldığı madenlerde ölümlü kazaların artacağı , bu nedenle de madenlerin kamu kurumları tarafından işletilmeye devam edilmesi savunuldu.
Madenlerin küçük sahalara bölünerek güçsüz şirketlere verileceği ve örneğin . Zonguldak gibi 500-600 metre derinliklerde ve gazlı ocaklarda çalışabilecek kapasitede donanım açısından güçlü maden şirketi olmadığına dikkat çekildi.. Bu nedenle özel sektöre yüzeye yakın ocaklarda çalışma imkanı verildiği hatırlatılan uyar mektubunda, donanımsız küçük şirketler daha derinlere, sahaya girecek ve iş kazaları önlemleri alamayacağı için iş cinayetlerinin önü açılacağı vurgulandı.
Bu nedenle Karadon ve Kozlu kazalarından sonra sahadan çekilen şirketlere yeniden imkan verileceği ileri sürüldü.
Uyarıların yapıldığı mektupta “torba yasa tasarısının 58’inci maddesinin tasarıdan çıkartılmasını istenen mektupta, “İş verilecek özel sektörün kurumsal kimliğine önem verilmesinin, TKİ ve TTK başta olmak üzere diğer kurumların madenlerle ilgili denetimlerin daha da sıklaştırılmasının ve üçüncü şahısların mağduriyetine yönelik önlemlerin artırılmasının daha doğru olacağına inanıyoruz” dendi.
Tasarya karşı işçi sendikaları, meslek örgütleri, siyasi partiler ve demokratik kitle örgütleri ve maden işçileri de tepkilerini göstererek sendikalarını destekliyor.
Basına yansıyan haberlerde de Zonguldak Merkez İlçe ve Çaycuma muhtarlarının yaptıkları toplantılarla TTK’nın özelleştirilmesine karşı çıktıkları, Devrek Muhtarları ve Ereğli-Alaplı Muhtarları ile Kozlu Muhtarlarının, GMİS’e destek amaçlı düzenlenen yemekli toplantılarda bir araya geldiği bildiriliyor. Muhtarlar ortak anlayış olarak “Kömür varsa Zonguldak var, Türkiye var. TTK Halkın malıdır. Kapatılamaz, satılamaz” görüşünü savunuyorlar.
emek.org.tr
