Deprem, çığ ve uçak kazası derken, çok tanıdık bir alandan yani çalışırken yaşanan iş kazalarında emekçiler yaşamlarını kaybetmeye devam ediyor.
İnsan yaşamının önemsenmediği bir toplumsal sistemde yaşadığımızı son olaylar çok açık biçimde gösterdi. Alınacak önlemler ve yapılacak denetimlerle ölümlerin daha da aza indirilebileceğini biliyoruz. Ancak maliyet hesabı işin içine girince patronlar ve kamu denetiminin, bu sorumluluğu yerine getirmekten kaçındığını da biliyoruz.
2020 Ocak ayında yaşanan iş cinayetleri ve nedenlerini gösteren İSİG Meclisi raporu açıklandı.
Rapora göre, ölümlü iş kazalarında yaşamını yitirenlerin 12’si kadın işçi, 100’ü erkek işçi. Kadın işçi cinayetleri tarım, tekstil, ticaret, büro, sağlık, konaklama ve genel işler işkollarında gerçekleşti.
Yine biri 14 yaş ve altında olmak üzere üç çocuk işçi can verdi. Çocuk işçi cinayetleri tarım ve gıda işkollarında gerçekleşti.
7 göçmen/mülteci işçi yaşamını yitirdiği belirtilen raporda, mülteci/göçmen işçilerin 3’ü Suriyeli, 2’si Afganistanlı, 1’i Gürcistanlı ve 1’i Türkmenistanlı olduğu ifade edildi.
İşçilerin örgütlenme sorununa da vurgu yapan raporda, ölen işçilerin ikisi sendikalı olduğu belirtildi.
Rapor kötü çalışma koşulları giderek arttığını açıklarken bazı iş kollarından da örnekler içeriyor. Bunlar şöyledir:
1- Ocak ayında iki moto-kurye yaşamını yitirdi. Antalya’da üç gün önce bir pizzacıda çalışmaya başlayan Kerem Cengiz sipariş götürürken bir otomobille çarpıştı. İzmir’de ise Sadullah Serkan Kara sipariş götürürken bir otomobile açılan ateşte vuruldu. Güvencesiz, günde 12 saat çalışan ve ortalama 50 paket götüren motosikletli kuryeler, “Çay içecek vaktimiz yok, yemeği bile ayak üstü yiyoruz, çünkü paketi soğumadan götürmemiz lazım” diyerek çalışma koşullarına tepki gösteriyorlar.
2- Hava-İş Sendikası’nın “THY’de yapılan hak gaspları” başlıklı açıklamasında 2017-2018 yıllarında uçak içerisinde yaklaşık 55 kabin memurunun bayıldığı, kabinde ve kokpitte çalışan birçok görevlinin kronik rahatsızlıklara yakalandığı belirtildi.
3- İzmir’de TPI Composite firmasında işçiler reçine ve diğer kimyasal tozlardan korunmak için kullanılan elbiselerin kendi anlatımlarıyla “En ucuz, uluslararası standartlardan yoksun ve dayanıksız olduğu için toz geçiren ve çabucak yırtılan 2. veya 3. kalite malzemeden yapılmış kıyafet” olması nedeniyle eylem yapmışlardı (+ücret talebi). İşçiler polise şikayet edildi ve altısı işten çıkarıldı. Yapılan görüşmeler sonucu işçiler işe geri alındı.
En fazla ölüm nedenleri sırasıyla yüksekten düşme, ezilme/göçük, trafik/servis kazası, kalp krizi, intihar, şiddet, zehirlenme/boğulma ve patlama/yanma olduğu açıklandı.
İş cinayeti davalarını da konu edinen İSİG Raporu, bu konuda da örnekleri şöyle veriyor:
Mayıs 2017’de, İTÜ’de cam silerken 3. kattan düşen 52 yaşındaki temizlik İşçisi Murat Danacı’nın ölümü ardından açılan dava sonuçlandı. Davadaki tek sanık 24 bin 300 TL adli para cezasına çarptırıldı ve 20 taksite bölündü…
Kocaeli’de 6 Haziran 2019’da Akkan Tekstil adlı fabrikada çıkan yangında dört yabancı işçi can vermişti. Bilirkişi raporunda; yangın tatbikatı yapıldığına dair kaydın olmadığı, işçilerin günübirlik çalıştığı, iş güvenliği eğitimi almadığı, yangın algılama sisteminin olmadığı ya da etkin çalışmadığı, havalandırmanın yüksek yangın riski taşıdığı ve çıkış noktasının burası olduğu, toz yangınlarının önüne geçecek ‘Springler’ sisteminin bulunduğu fakat üç vanası kapalı olduğu için devreye girmediği belirtildi…
Ümraniye-Bostancı metro inşaatı sırasında meydana gelen göçükte 2 güvenlik görevlisinin hayatını kaybetmesine ilişkin 16 sanığın yargılandığı davada mahkeme, olay yerinde keşif yapılmasına karar verildi.
Kuşadası’nda 2015 yılında üç işçi onarım için girdikleri kanalizasyonda zehirlenerek ölmüştü. Bilirkişi raporunda; işçilerin girdiği vana odasının iptal edildiği ve vananın terfi hattıyla ilgisinin bulunmadığı, bu bilginin ekiplere verilmediği, terfi hattıyla hiçbir ilgisi kalmayan vana açılarak diğer ucunun bağlı olduğu terfi merkezindeki atık suyun, ölümlere neden olan gazın odaya girmesine sebebiyet verildiği belirtildi.
Ankara Siteler’de Suriyeli 5 işçinin hayatını kaybettiği yangının davasında Müşteki Avukatı Murat Kemal Gündüz, İşçi Sağlığı ve Güvenliği Meclisi’nin davaya katılma talebini iletti. Mahkeme heyeti ise, İSİG Meclisi’nin katılma talebini suçtan doğrudan doğruya zarar görmemesi sebebiyle talebi reddetti…
İstanbul Mecidiyeköy’deki Torun Center inşaatında asansörün 32. kattan düşmesiyle 10 işçinin yaşamını yitirdiği iş cinayeti davasında mahkeme heyeti, 9 sanığa önce 8 yıl 4’er ay hapis cezası verdi. Ceza, 60 bin 800’er lira adli para cezasına çevrildi. 16 sanık ise beraat etti…
Emek.org.tr
