Phaselis’e dokunma!

Phaselise dokunma!

Antalya Kemer’de Phaselis Antik Kenti Arkeolojik SİT Alanı’nda inşaat çalışmalarının başlamasının ardından, SİT alanının bir şantiyeye dönüşmemesi için mimar ve mühendis odaları, kooperatifler, dernekler, yerel halk ve çevreciler harekete geçti.

Phaselis antik beldesinin bulunduğu koy ve ormanlık alana yönelik; Çevre Ve Şehircilik bakanlığı ile Kültür ve Turizm Bakanlığı ve asker desteğinde SA-FA Restorasyon şirketinin başlattığı inşaat çalışmaları bölgede tepki topladı. Halk ve çevreciler ve meslek örgütleri, Phaselis’te gerçekleştirilmek istenen rant projesine, doğa ve yaşam alanlarına yıkım ve geri dönülmez tahribatlar getireceği için karşı çıkılıyor.

Bakanlıklar ve SA-FA şirketi planlamada ısrar ederken, jandarma ve bölgedeki komando birliğini de devreye sokarak baskı ve korku yaratmaya çalışıyor. Gösterilen tepki ve olayın kamuoyuna yansıması sonrasında, Bakanlık güdümünde yapılan tuvalet, büfe gibi göstermelik binacıkların temelleri bizzat bakanlık açıklamaları eşliğinde sökülmüştü.

Olayın kamuoyuna yansımasından sonra bölgedeki meslek örgütleri, sivil toplum örgütleri, çevreciler bir araya gelerek birlikte davranarak yıkım ve tahribatların durdurulması ve inşaat planlarından vazgeçilmesi çalışmalarını önlerine koydular.

“Phaselise Dokunma” kampanyası eşliğinde, konuyu bilimsel boyutlarıyla tartışan ve raporlar çıkarmayı amaçlayan koruma Çalıştayı düzenlediler. Çok sayıda çevreci örgüt, dernek ve siyasi partinin destek vererek katıldığı kitlesel basın açıklamasını da Bostanlık koyunda gerçekleştirdiler.

 

 

 

(Fotoğraf emek.org.tr)

Basın açıklamasından hemen bir gün sonra şirket Bostanlık koyu akünler getirerek jandarma ve komando birliği eşliğinde korku ve baskı havası yaratmaya çalıştı.

Çalıştay sonuçları açıklandı

15-16 Nisan 2023 günlerinde gerçekleştirilen çalıştay toplantılarında yayınlanan bildiriyle, konu kamu oyuna açıklandı ve destek istendi.

PHASELİS KORUMA ÇALIŞTAYI SONUÇ BİLDİRİSİ

15-16 Nisan 2023 tarihinde sivil toplum kuruluşlarının temsilcileri, bilim insanları ve yerel halkın katılımıyla “Phaselis Koruma Çalıştayı” düzenlenmiştir. Çalıştayda Phaselis ziyarete açık ören yeri, Phaselis Bostanlık Koyu ve Phaselis Alacasu (Cennet) Koyu’nda çok değerli arkeolojik ve kültürel miras bulunduğuna dikkat çekilmiştir. Ayrıca bölgenin çok değerli ve hassas bir flora ve faunaya sahip olduğu da vurgulanmıştır. Endemiklerin bir bölümünün yüzeyde, çok sığ köklü olduğu ve bu nedenle yüzeye yapılacak müdahalelerin kabul edilemez olduğu, geri dönülmez zararlara yol açacağı belirtilmiştir.

Bununla ilgili bir durum raporu hazırlanmaktadır.  Bu rapor ve bildirge kitapçık olarak yayınlanacaktır.

Çalıştayda elde edilen sonuçlara göre öncelikli eylem planı aşağıda sıralanmıştır:

• Topografik ve kıyı bütünlüğü arz eden birinci derece sit sahası içinde bulunan Phaselis Güney Limanı, devamı Phaselis Bostanlık Koyu, Phaselis ziyarete açık ören yeri ve Alacasu (Cennet) Koyu’nda yoğun ve kontrolsüz kullanımlar söz konusudur. Bu nedenle doğal ve kültürel değerler büyük zarar görmektedir. Ziyaretçi yönetimi de sağlanamamaktadır. Dolayısıyla, bu değerli alanlarda bir yönetim planına ihtiyaç olduğu ortaya çıkmıştır.
• Phaselis Bostanlık ve Phaselis Alacasu koylarındaki inşaatlar derhal durdurulmalı, hâlihazırda yapılmış olan tüm alt ve üst yapı kontrollü olarak sökülmeli ve alanın onarımı gerçekleştirilmelidir. Tüm bu işlemler, ilgili uzmanlar denetiminde alana daha fazla zarar verilmeden yapılmalıdır.
• Yasal süreç sonuçlanana kadar Phaselis Bostanlık ve Phaselis Alacasu koylarındaki plaj projesine ait bütün işlemler durdurulmalıdır.
• “Koruma ve kullanma” dengesi yerine “koruma ve korumaya uyumlu kullanma” yaklaşımı öngörülmelidir.
• Phaselis Bostanlık ve Phaselis Alacasu koyları ziyaretçilere yönelik özel araç trafiğine kapatılmalıdır.
• Başta sit alanındaki koylar (Phaselis Bostanlık ve Phaselis Alacasu) olmak üzere bütün sit alanının korunması için yeterli sayıda bekçi görevlendirilmelidir.
• Phaselis Bostanlık ve Phaselis Alacasu koylarında arkeolojik kazıların bir an önce başlaması için gereken destek sağlanmalıdır.
• Phaselis ziyarete açık ören yeri içinde araçların rastgele park etmesine engel olunmalı ve araçlar gişelerin yakınında park edecek şekilde düzenleme yapılmalıdır.
• Hem Phaselis ziyarete açık ören yeri hem de Phaselis Bostanlık ve Phaselis Alacasu koylarında kara ve deniz ekosistemlerinde taşıma kapasitesi analizleri yapılmalı ve taşıma kapasitesi tabanlı ziyaretçi yönetim planı hazırlanmalıdır.
• Phaselis ziyarete açık ören yeri, Güney Limanı içinde Phaselis Koyu, Phaselis Bostanlık Koyu ve Phaselis Alacasu koylarında halk sağlığının, deniz canlılarının ve ekosistemin korunması için deniz suyu kalitesinin korunması sağlanmalıdır.
• Korunacak hedef türlerin ve özel yaşam alanlarının korunması ve geliştirilmesine yönelik çalışmalar yapılmalıdır. Gürültü ve ışık kirliliğine neden olacak hiçbir uygulama yapılmamalıdır.
• Orta ve uzun vadede sit alanının güvenliğini sağlayacak çevre düzenlemesi ve kontrollü giriş düzenlemesi yapılmalıdır.
• Bu bağlamda, yönetim planını hazırlamak amacıyla Phaselis Sivil Denetleme Kurulu kurulmuştur. Bu kurul bünyesinde sivil toplum kuruluşları ve yerel inisiyatifler yer almaktadır. Bu kurulun amaçlarından biri yerel inisiyatiflerle birlikte bir alan yönetimi planı hazırlamaktır. Phaselis Koruma Çalıştayı’nda alınan kararların temelinde, Phaselis ören yeri ve birinci derece sit alanının kullanılması ve korunması amacıyla yapılacak faaliyetler belirlenecektir. Phaselis Sivil Denetleme Kurulu alanın korunması için bir gönüllülük sistemi oluşturacaktır.

Phaselis Sivil Denetleme Kurulu, milli parkta yapılacak tüm işlemlerin uluslararası anlaşmalara uygun olmasını sağlayacak ve bugüne kadar yapılan tüm hukuksuz uygulamaların ve ilgili cezai işlemlerin de takipçisi olacaktır.

Phaselis Sivil Denetleme Kurulu Phaselis birince derece arkeolojik sit alanında ve Beydağları Sahil Milli Parkı’nda yapılacak bütün işlemlerin, BM Dünya Kültürel ve Doğal Mirasın Korunması Sözleşmesi ve Türkiye’nin de üyesi olduğu ICOMOS kuralları başta olmak üzere ulusal ve uluslararası sözleşmelere uygun bir şekilde korunması için çalışmalar yapacaktır.

Phaselis Arkeolojik Sit Alanının ve Beydağları Sahil Milli Parkı’nın daha fazla zarar görmesine engel olmak için Phaselis Sivil Denetleme Kurulu olarak, Antalya ve Türkiye’deki tüm sivil toplum örgütlerini, ilgili kurumları ve bireyleri sorumluluk almaya çağırıyoruz!

Temsilcileri katılan ve bu çalıştay bildirisine imza koyan kurumlar şunlardı:

Antalya Kültürel Miras Derneği, Çıralı- Ulupınar Çevre Koruma Kooperatifi, Antalya Peyzaj Mimarları Odası, Doğa İçin Sanat Derneği (DİSDER)-İstanbul, Antalya Şehir Plancıları Odası, TEMA VAKFI Antalya İl Temsilciliği, Antalya Temiz Çevre Derneği, Türkiye Ormancılar Derneği Batı Akdeniz Şubesi, Arkeologlar Derneği Antalya Şubesi, WWF Türkiye, ÇEKÜL VAKFI

…   …   …

Kitlesel basın açıklaması eylemi gerçekleştirildi

Çalıştay sonrasında Bostanlık koyunda bir araya gelen kitle, coşkulu bir etkinlikle Phaselis’e yönelik rant yıkımına izin vermeyeceklerini ve projenin geri çekilerek, bölgede yapılaşmadan vazgeçilmesini istedi. Yapılan konuşmalarda bölgeye yönelik yapılacak inşaatların, doğa yıkımı ve tahribatına yol açacağı, SİT alanının bozulacağı ve bölgede yaşayan halkın yaşam alanlarından koparılarak rant alanına dönüşeceğine dikkat çekildi. Bölgede kültürel mirasın korunması, doğa yapısına el sürülmemesi, hukuksuzluk örneklerine son verilmesi istendi. Basın açıklamasına katılan HDP Milletvekili Saruhan Oluç, yaptığı konuşmada parti olarak mücadelenin yanında olduklarını ve konuyu TBMM ne taşıyacaklarını açıkladı.

Erdal Elginöz tarafından 16.04.2023 günü koydaki basın açıklaması eyleminde okunan basın açıklaması metni ise şöyledir:

Basına ve Kamuoyuna

6 Şubat depreminin hemen ertesi haftasında başlayan, 1.derece sit alanı ve Beydağları Mili Parkı içerisinde yer alan Phaselis Antik Kenti’ndeki inşaat çalışmaları maalesef Kültür ve Turizm Bakanlığı eliyle devam ediyor.

Dokunulmayan en son milli parklar kalmıştı, şimdi sıra oralara geldi. Kapadokya, Uludağ ve Phaselis hedefte ve bu inşaat makinasını durduramazsak diğer milli park ve sit alanları da aynı kaderi paylaşacak.

20 Şubat’ta ağır iş makinalarıyla Alacasu Koyu’nda başlayan inşaat şimdi Bostanlık Koyu’na da sıçramış durumda. Alacasu’da beton atmak da dahil yapılan tahribata halkın verdiği tepki sonucunda Kültür ve Turizm Bakanı Mehmet Nuri Ersoy, betonlar tamamen sökülecek ve kazık sistemiyle sadece duş ve tuvalet yapacağız demişti. Oysa atılan 480 metrekarelik betonun, söküleceği sözü verilmesine rağmen 270 metrekaresi üzerinde inşaat yükseliyor. Ve buna bir de beton künkler üzerinden demir profillerle yapılan büfe eklendi. Yani ticari işletme söz konusu. Bütün ısrarlarımıza rağmen verili proje iptal edildikten sonra yeni proje bize verilmiyor. Bostanlık Koyu’ndaki rastgele ve hiçbir plana dayanmayan gecekondu tarzı çalışmaları da görünce bizde ellerinde bir proje olmadığı şüphesi de oluştu. Ayrıca Bostanlık Koyu’na çekilen güçlü şebeke elektriği burada büyük bir işletme yapılacağını da düşündürtüyor.

Bakan Ersoy emir veriyor inşaat başlıyor, emir veriyor betonların bir kısmı sökülüyor. Bütün bu değişikliklerin ne müze müdürlüğünün ne koruma kurulunun ne de kazı başkanlığının dikkate alınmadan yapıldığı çok açık. Zira bu kurumların böyle ucube yapılaşmalara izin vermesi mümkün değil diye düşünüyoruz. Çünkü danıştığımız arkeologlar ve mimarlar her iki koyda da yapılanların hiçbir koruma kuralına uymadığını söylüyor. Zaten ne zaman inşaat sahasında olsak bulunması zorunlu olan arkeoloğa rastlamıyoruz. Ve bunu tutanakla da tespit ettirip suç duyurusunda bulunduk. Ayrıca, yasak olmasına rağmen çalışmaların mesai saati bitiminden sonra hatta geceleri de devam ettiğini biliyoruz. Bunların elimizde video kayıtları var ve basında yayınlamış bulunuyoruz.

Bir de çelişik davranışlarla dolu bir bakanlıkla karşı karşıyayız. Örneğin 2014 yıkında şu an bulunduğumuz Bostanlık Koyu’nun biraz arkasına kiraladığı araziye Fettah Tamince otel yapmak istemişti. Bunun üzerine çevreciler ve bölge halkı tepki göstermiş ve Kültür ve Turizm Bakanlığı da burası 1.derece sit alanı diyerek otele izin vermemişti. Yine Bakan Ersoy’un kendisi iki yıl önce Tarım Orman Bakanlığı’nın bu koylarda yapmak istediği bir projeye sit alanında inşaat olmaz diyerek karşı çıkmıştı. Bunun görüntüleri de var ve sosyal medya hesaplarımızdan yayınladık. Şimdi ise yangından mal kaçırır gibi bayrama yetiştirme telaşıyla yürüyen bu gecekondu nitelikli inşaatları anlamakta güçlük çekiyoruz. Oysa beklerdik ki bir sorun varsa, bu koylarda tuvalet olmamasına dair,  bilim insanlarına, çevrecilere sorularak bir proje üretilsin. Günümüz teknolojisiyle, kültürel ve doğal mirasımızın dünyada az rastlanır örneği olan Phaselis Antik Kenti’nin koruma kullanma dengesini gözeterek bir proje oluşturmak çok kolaydı. İşte bu nedenle elimizi taşın altına koyup, alanında uzman bilim insanlarının katılımıyla iki gün süren bir çalıştay gerçekleştirdik. Geç de olsa yanlıştan dönülür de bilimin sesine kulak verilir belki.

Phaselis hepimizin, tüm canlıların ve korunması gereken kültürel mirasın Phaselisi. Tam da bu nedenle kimse burayı ben yaptım oldu şeklinde kullanma hakkına sahip değildir. Yapılacak en küçük bir müdahale defalarca düşünülmeli, fikir alınmalı ve danışılmalıdır.

Alacasu ve Bostanlık Koyları’ndaki bu tahribat abidesi projelerin iptal edilmesinin mücadelesini bırakmayıp, takipçisi olacağımıza söz veriyoruz.

Phaselis’e Dokunma Hareketi Phaselis İnsiyatifi  16.04.2023

Mücadeleyi Kimler destekliyor?

Emek.org.tr olarak biz de,  bu haklı ve onurlu mücadelenin yanındayız.

Katılımcıların bununla sınırlı kalmayacağı, dayanışma ve birlikteliğin artarak güçleneceği bekleniyor.

Yapılan açıklamalarda “Phaselis’e dokunma” kampanyasına destek vererek, direnişin yanında olduğunu ilan eden yaklaşık 80 kurum ve çevreci örgüt ismi şöyle:

Alakır Nehir Kardeşliği

Antalya Ekoloji Ağı

Antalya Ekoloji Meclisi

Antalya Gıda Topluluğu

Antalya Kültürel Miras Derneği

Antalya Peyzaj Mimarları Odası

Antalya Şehir Plancıları Odası

Antalya Temiz Çevre Derneği

Arkeologlar Derneği Antalya Şubesi

Artur Çevre Platformu (ARÇEP)

Avcılar Kültür Sanat Derneği-İstanbul

Ayvalık Tabiat Platformu

Burhaniye Çevre Platformu (BURÇEP)

Bursa Su Kolektifi

Bursa Su Kolektifi

Çekül Vakfı

Çevre Dostu Platformu

Çıralı- Ulupınar Çevre Koruma Kooperatifi

Didim Çevre Platformu (DİÇEP)

Didim Derneği

Divriği Yaşam ve Doğa Platformu

Doğa İçin Sanat Derneği (DİSDER)

Doğanın Çocukları

Edremit Çevre Derneği

Edremit Çevre Platformu (EDÇEP)

Ege Çevre ve Kültür Platformu (EGEÇEP)

Ekoloji Birliği (EB)

EkolojiPolitik

İkizdere Çevre Derneği (İÇDER)

İkizdere Dernekler Federasyonu

İklim Adaleti Kolisyonu (İAK)

Kapadokya Çevre Platformu

Kazdağları Kardeşliği

Kemaliye ve Köyleri Çevre Platformu

Kuşadası Çevre Platformu

Kuzey Ormanları Savunması (KOS)

Marta Koyu Dayanışması

Söke Çevre Platformu (SÖKEÇEP)

Tarlabaşı Dayanışma

Tema Vakfı Antalya İl Temsilciliği

Türkiye Ormancılar Derneği Batı Akdeniz Şubesi

Validebağ Direnişi

Validebağ Gönüllüleri

Validebağ Savunması

Van Çevre Tarihi Eserleri Koruma Araştırma Ve Geliştirme Derneği (VAN ÇEVDER)

WWF Türkiye

Yaşam ve Dayanışma Yolcuları (YDY)

Yenilirsek Çevre Platformu

Yeşil Direniş Ekoloji ve Yaşam Gazetesi

Yeşil Sol İklim Krizi Çalışma Grubu

Yeşil Yaşam İnisiyatifi.

 

Emek.org.tr