Cumhurbaşkanlığı seçimine damgasını vuran sonuçlardan biri de seçim kampanyasında söylemini soldan kuran tek aday olan HDP adayı Selahattin Demirtaş’ın yüzde 9,7′lik bir oy oranı elde etmesi oldu
Seçimin galibi Erdoğan oy sayısında yerinde sayar, CHP-MHP’nin “çatı”sı oy kaybederken Demirtaş hem oy oranında hem de oy sayısında ciddi bir artış yakaladı
Kürt hareketinin 30 Mart yerel seçimlerinde 2011 genel seçimlerine göre yaşadığı oy kaybını tersine çeviren Demirtaş, Batı’da da sol – sosyal demokrat seçmenin desteğini alarak oy oranlarını katladı
Cumhurbaşkanlığı seçimlerinde HDP tarafından “Yeni yaşam” sloganıyla aday gösterilen Selahattin Demirtaş, psikolojik eşik olan yüzde 10 barajına çok yaklaştı. Demirtaş, kısıtlı olanaklarla yürüttüğü seçim kampanyasında egemen medyanın yanlılığına ve türlü engellemelere rağmen bu orana ulaştı.
Demirtaş’ın belirgin kazanımı Kürt hareketinin yerel seçimlerde yaşadığı kısmi gerilemeyi tersine çevirip Türkiye’nin birçok ilinde oy oranlarını arttırmış olması. Bütün toplumsal kesimlere hitap eden sol bir söylemle kampanyasını yürüten Demirtaş Karadeniz, Ege, İç Anadolu ve Akdeniz bölgelerinde de ciddi oy artışları yakaladı.
2011′den 2014′e iniş ve çıkış
2011 yılında genel seçimlere bağımsız adaylarla giren Kürt hareketi son yerel seçimlerde 1 milyon 947 bin 346 oy aldı. 2011 yılında bağımsız adayların toplam oyu 2 milyon 819 bin 917 idi, bu seçim sonucu ile 36 milletvekilini meclise göndermişti. HDP’nin oyunun 30 Mart 2014 yerel seçiminde 872 bin 571 kadar azaldığı görüldü (Bu sayıda bağımsız adayla girilen Mardin sonuçları hesaba katılmadı). Ancak cumhurbaşkanlığı seçiminde kesin olmayan sonuçlara göre 3 milyon 833 bin 974 oy alan HDP, 30 Mart 2014 yerel seçimlerine göre oyunu 1 milyon 886 bin 628 arttırmış görünüyor. 2011 genel seçimlerine göre de 1 milyon 14 bin 57 kadar artırdı.
Demirtaş: “Mesajımız Türkiye’nin her yerinde karşılık buldu”
Demirtaş seçim sonuçlarını değerlendirirken şunları söyledi: “İlkeler uğruna taviz vermeden ısrarla bütün ezilenlere ulaşmaya çalışan bir çizgimiz vardı. Bu çizgi sarsılmaz bir şekilde çıkış yapmıştır, Türkiye’nin her yerinden oy almıştır. Türkiye’nin temel siyasetini bu çizgi belirleyecektir. Irkçı, mezhepçi çizgi, çatı çizgisi dahil iflas etmiştir.”
“Sonuçların, barış ve kardeşlik getirmesini temenni ediyorum. HDP ve bizi destekleyen bütün dostlarımızla birlikte, aydınlık bir gelecek, hakiki bir umut yaratmak istedik. Bunun için Cumhurbaşkanlığı seçimi de iyi bir fırsat oldu.”
“Barajları, engelleri, ön yargıları kırmayı başardık”
“Önümüzdeki barajları, engelleri, ön yargıları kırmayı başardık. Özellikle Kürt halkını verdiği destek bizim için onur vericidir.”
“Bundan sonraki aşamada, savunduğumuz bütün ilkeleri daha ısrarlı bir şekilde savunmaya devam edeceğim. Hemen yarından başlayarak, partimi Türkiye’nin her yerinde güçlü bir örgütlülüğe kavuşturmak için kitle seferberliği ile çalışacağız.”
“Bu seçim sıradan bir seçim değildir. Adil ve eşit olmayan bir yarışta, büyük zorluklarla mücadele ederek bu mesajı halka ulaştırdık.”
“90 yıllık egemen, tekçi faşizan ön yargılı bir sisteme karşı mücadele ettik. Geldiğimiz nokta, duvarların ve ön yargıların kırılacağını gösterdi. Çalışırsak başaracağımızı göstermiş olduk.”
Kürt oylarında artış
HDP ve Selahattin Demirtaş Kürt illeri arasında 11 ilde oy oranlarını arttırdı. Belediyeye sahip çoğu ilde oylarını yüzde 7-8 oranında arttırken, AKP’li belediyelerce yönetilen illerde de oy artışı oldu.
30 Mart yerel seçimlerinde kazandığı il sayısını 11′e çıkaran HDP-DBP’nin bu illerdeki oylarında artış görülüyor. En yüksek oy artışı yüzde 17,3 ile Dersim’de yaşanırken, bunu yüzde 11 ile Ağrı takip ediyor. HDP’nin birinci olmadığı bölge illerinde de yükselişte olduğu görülüyor. Bu iller arasında en yüksek artışı Adıyaman’da kazandı. Van ve Urfa’da ise HDP’nin oylarında yerel seçimlere göre düşüş yaşandı.
HDP’nin yüzde 17,3 artış elde ettiği Dersim’de CHP’nin oyları İhsanoğlu ile birlikte yüzde 4.3 azalırken, AKP oy oranını yüzde 1.1 arttırdı.
HDP Diyarbakır’da oylarını, 30 Mart seçimlerine göre yüzde 8.1 arttırdı. AKP’nin oyları yüzde 0.7, CHP’nin yüzde 1.4 azaldı.
Siirt’te HDP oyları yüzde 7.8, AKP yüzde 0.9 arttı. CHP’nin oyları yüzde 3.4 oranında düştü.
Van’da HDP yüzde 3.5 oy kaybetti. AKP’nin oyları yüzde 5.8, CHP’nin yüzde 0.1 arttı.
Urfa’da AKP oylarını yüzde 8.1 arttırken, HDP’nin oyları yüzde 5.4 düştü. CHP ise yüzde 0.8 arttırdı.
Akdeniz oyları
Selahattin Demirtaş, Akdeniz’de HDP’nin oylarını artırdı. En yüksek artış yüzde 4.2 ile Mersin’de oldu. Mersin’i yüzde 3.1 ile Antalya takip etti.
Akdeniz’deki oy oranları: Antalya’da 2.4’ten 5.4′e; Mersin’de 9.6’dan 13.8′e; Adana’da 7.4’ten 10.4′e; Osmaniye’de 1.3’ten 2.8’e; Hatay’da 1.3’ten 3.6’ya; Burdur’da 0.3′ten yüzde 2’ye; Isparta’da 0.3′ten, 1.7’ye yükseldi.
Faşist saldırılara rağmen
Selahattin Demirtaş’ın söylemleri ve barış dili, Karadeniz’de de etkili oldu.
Karadeniz’de Selahattin Demirtaş için seçim kampanyası yürütenler faşist saldırılara uğramıştı. Ancak HDP, bütün Karadeniz Bölgesi’nde, 30 Mart yerel seçim sonuçlarına göre oylarını artırmayı başardı.
Karadeniz’deki oy oranları: Zonguldak’ta 0,25′ten 2,22′ye; Karabük’te 0′dan 1,66′ya; Bartın’da 0,01′den 3,31′e; Kastamonu’da 0,01′den 1,69′a; Sinop’ta 0′dan 1,19′e; Çorum’da 0,34′ten 1,61′e; Amasya’da 0,13′ten 1,64′e; Tokat’ta 0,09′dan 1,36′ya; Samsun’da 0,17′den 1,37′ye; Ordu’da 0,24′ten 1,54′e; Giresun’da 0,24′ten 1,49′a; Trabzon’da 0,09′dan 1,20′ye; Rize’de 0′dan 1,20′ye; Artvin’de 0,02′den 2,27′ye; Gümüşhane’de 0′dan 1,08′e; Bayburt’ta 0′dan 0,7′e yükseldi.
Trakya ve Ege’de oylar katlandı
Selahattin Demirtaş’ın Ege bölgesinde oyları: İzmir’de 3.4’ten, 7.7’ye; Manisa’da 2.5’ten, 5.6′ya; Denizli’de 1.00’dan, 3.4′e; Aydın’da 3.1’den, 7.1′e; Muğla’da 1.6’dan, 4.1′e; Uşak’ta 0.5’ten, 2.7′ye; Afyon’da 0.1’den, 1.4’e yükseldi.
HDP’nin oyları Kırklareli, Edirne, Tekirdağ ve Çanakkale’de de arttı. En yüksek artış yüzde 3.8 ile Tekirdağ’da oldu.
Kırklareli’nde 0.7’den 2.2‘ye; Edirne’de 0.7’den 3.1′e; Tekirdağ’da 0.7’den 4.5’e; Çanakkale’de 0.7’den, 2.8’e yükseldi.
Emek.org.tr/ Sendika.org