Bakırköy belediyesi spor ve yaşam köyü işçileri uzun süredir baskılara maruz kalıyor. Sendika temsilcisinin işten çıkarılması yanı sıra, öncü işçilerden üç tanesi de işten çıkarıldı ve ayrıca sürgün edilen işçiler var. Sendika ile yapılması beklenen TİS görüşmelerinin de tıkandığı ve grev olasılığının arttığı günlerde işçiler gerginlik içerisinde çalışıyorlar.
Bu özet durum dahi işverenin işçi hakları karşısındaki saygısızlığının ve işçileri genel bir mobing havası içinde tuttuğunun göstergesidir.
Belediye başkanı ve ekibi, seçilerek -belki de bu işçilerin bir kısmının oylarıyla- işbaşına gelmiş kişilerdir. Şimdi işçilere karşı baskıcı davranmanın, onlar üzerinde sert otorite kurma yarışına girmenin ne anlamı olabilir diyerek sorgulamak gerekiyor. “Seçilerek” gelenlerin kendilerini seçenler üzerinde baskı kurmalarının sosyolojik-psikolojik nedenleri elbette vardır. İşçiler herhalde bunu da sorgulayacaklardır…
Bakırköy Spor ve yaşam Köyü işçileri, işyerlerinde yaşadıkları baskıların yani mobbing’in ne anlama geldiğini başka bir dille -kuramsal düzeyde- anlatıyorlar. Her ne kadar, her geçen gün mobbinge karşı mücadele alanı ve araçları çeşitleniyor olsa da, en etkili araç ve mücadele biçimi işçilerin birlikte kararlı duruşlar sergileyerek mobbing uygulayan özellikle-işveren tayfasını geriletmeleri olacaktır.
Bakırköy Belediyesi’nde Mobing var mı? Sorusuna karşı doğru yanıtı, işçiler yaşadıklarına yönelik yapacakları sorgulama ve aldıkları tutumlarla vereceklerdir.
Öğretici olması nedeniyle yazıyı yayınlıyoruz.
OKUYALIM VE OKUTALIM DOSTLAR… başlığıyla, facebook sayfası BAKIRKÖY BELEDİYESİ BYUAŞ İŞÇİLERİ’nde 17.03.2015 tarihinde yayınlandı.
MOBBİNG
Basit anlatımıyla, ‘Mobbing bir veya birkaç kişinin bir diğer kişiye uyguladığı, düşmanca ve ahlaka, etiğe aykırı yöntemlerle uygulanan sistematik psikolojik bir baskıdır” diyebiliriz. Türkçesi için “yıldırma” denebilir. Aslında kelimenin anlatmak istediği şey: iş yerindeki duygusal taciz. Psikolojik şiddet, dışlama, aşağılama, rahatsız etme, çalışma motivasyonunu, özgüvenini kırma ve mutsuz etme. Mobbing kavramı ilk kez 1984’de İsveç’de “İş Hayatında Güvenlik ve Sağlık” konulu bir rapor kapsamında Prof. Heinz Leymann tarafından kullanıldı. Dr. Heinz Leymann, 1980’li yıllarda mobbing terimini iş hayatındaki baskı, şiddet ve yıldırma hareketlerini tanımlamak için kullanmıştır. Leymann mobing uygulayan kişileri, aşırı kontrolcü, korkak, nevrotik ve iktidar açlığı olan kişiler olarak tanımlanıyor.
Mobbing Durumu Nasıl Ortaya Çıkar?
• Mesleki yeterliliğin sorgulanması
• Kişiye güvenilmediğinin hissettirilmesi
• Kasten, verilen süre içinde bitirilemeyecek görevler verilmesi
• Kişiden bilgi saklanması
• Kişinin görmezden gelinmesi, gruptan izole edilmesi
• Yetkilerinin azaltılması gibi durumlar olabilir.
Bunun dışında, kişi aniden yetersizmiş gibi gösterilebilir, daha önce sorun olmayan küçük hatalar çok büyük hatalarmış gibi gösterilebilir ve kişiyi utandırma eylemleri yapılabilir. Bu yapılan şeyler sadece işveren değil diğer çalışanlar tarafından da yapılabilir. Yani yöneticiler tarafından bazı çalışanlar mobbing uygulamak için azmettirilebilir. Özellikle, çalışanlar tarafından yapılan bu gibi şeyler için kişi kurumun yetkili kişilerine başvurduğunda, bu kişiler tarafından da olumsuz bir tavır alır ve başvurusu reddedilir. Sonuçta kişi istifa etmeye mecbur olur ve sanki bu kendi isteğiymiş gibi gösterilir.
Mobbing’in Etkileri
• Mobbing, insanın mesleki bütünlük ve benlik duygusunu zedeler
• Paranoyaya ve kafa karışıklığına neden olur
• Maruz kalan kişi kendine güven duygusunu yitirir, toplumdan soyutlanabilir
• Huzursuzluk, korku, utanç, öfke ve endişe duygularını yoğun bir şekilde yaşar.
• Mobbing, ağlama, uyku bozuklukları, depresyon, yüksek tansiyon, panik atak, kalp krizine kadar giden sağlık sorunları ve travma sonrası stres bozukluğu yaratabilir.
Yapılan bir araştırmaya göre Mobbing mağdurunun sağlık giderleri, kazancın üzerinde bir rakama tekabül etmektedir. Psikolojik tedavi, ilaç, doktor ve hastane masrafları yanında; iş veriminin azalması, hastalık izinlerinin artması gibi sonuçları sebebi ile Mobbing ekonomik bağlamda yüksek kayıplara sebep olmaktadır.
1993’te İsveç’te çıkarılan ‘İşyerinde Kişilerin Mağdur Edilmesi’ adlı kanunla, dünyada ilk kez yasaya giren mobbing suçu Türkiye’de hala 1993 İsveçini yakalayabilmiş değil. Buna karşılık Türkiye’de hemen hemen bütün işyerlerinde en ağır haliyle mobbing yaşanmakta. Mart 2011’de resmi gazetede yayınlanan genelgede çalışanları koruyacak çeşitli tedbirler bulunmakta. Türkiye’de genel olarak mobbing uygulayan işverenler, İş Kanunlarının işçiyi koruyan tazminat ve işe iade hükümlerinden kurtulmak ve işçiyi istifaya zorlamak için uygular ve bu süreçte mobing’e maruz kalan işçi çoğu zaman psikolojik açıdan ciddi zararlar görerek istifa edip ayrılır.
Mobbing’e Maruz Kalan Kişinin Yapması Gerekenler Nelerdir?
Hukuksal olarak tanınan haklar
• İş sözleşmesinin haklı nedene dayanarak feshedebilme hakkı vardır.
• Belli şartlarda ayrımcılık tazminatı isteyebilme hakkı vardır (*).
• Borçlar Kanunu ve Türk Medeni Kanunu’na göre tazminat isteme hakkı bulunmaktadır.
• Mobing’e uğrayan işçi, mobbing yapan yöneticiyi dava edebilir ve manevi tazminat talebinde bulunabilir.
• Koşulları sözkonusu ise işçi, kötü niyet tazminatı hükümlerine de başvurabilir.
Bunun dışında yapılabilecekler
• Mobing yapan kişiye açıkça duruma itiraz ettiğinizi söyleyin, taciz edici söz ve davranışlarını durdurmasını isteyin. Yanınızda güvendiğiniz ve gerekirse tanıklık edebilecek bir iş arkadaşınız bulunsun.
• Olayları, verilen anlamsız emirleri ve uygulamaları yazılı olarak kaydedin.
• İlk fırsatta zorbayı yetkili birine rapor edin, eşitiniz ise üstünüze, üstünüz ise yönetim kurulu ve insan kaynaklarına durumu açıkça ve kanıtlarıyla bildirin.
• Gerekiyorsa, tıbbi ve psikolojik yardım alın. Hem yardımcı olacaktır, hem de kanıt oluşturacaktır.
• Şikâyetiniz hakkında kuruluşunuz içinde ne yapıldığını araştırın.
- İş arkadaşlarınızla durumunuzu paylaşın, onlar da aynı şekilde rahatsız olabilirler, grupça başvurmanız daha etkili olabilir.
Emel.org.tr