Sinema, tiyatro oyuncusu, yönetmen ve senarist olan halkın sanatçısı Tuncel Kurtiz 77 yaşında yaşamını yitirdi.
Tuncel Kurtiz’i saygıyla anıyoruz.
Sizleri Grup Yorum’un 25. yıl etkinliğinde okuduğu Ümit İlter’in yazdığı “geçit yok” şiiriyle başbaşa bırakıyoruz.
“Komünizmden başka yol var mı?” diyen Kurtiz’in, siyasi fikirleri, üniversite yıllarında netleşti. Hayata hep toplumcu ve paylaşımcı pencereden bakan Tuncel Kurtiz, iş hayatına İETT’de elektrik bölümünde çalışarak başladı.
1959 yılında Dormen Tiyatrosu’nda tiyatroculuğa başlayan sanatçı, sinemaya üniversite yıllarında tanıştığı Yılmaz Güney’in teşvikiyle girdi. Yeşilçam’ın altın dönemini yaşadığı 60’lı yıllarda peş peşe onlarca filmde oynayan Kurtiz, 70’li yıllarda, sosyal içerikli filmlerde rol aldı. Adını her andığında, gözlerinin dolmasına neden olan yakın dostu Yılmaz Güney ile hep yan yanaydı. Orhan Kemal’in eserinden senaryolaştırdığı ve yapımcısı olduğu “Bereketli Topraklar Üzerinde” filmi yasak nedeniyle kaçırıldığı yurtdışından 28 yıl sonra getirilip gösterime girebildi.
12 Eylül 1980 darbesi sonrasında Yılmaz Güney’in ölümüyle memleketine küsüp yurtdışında yaşamaya başladı. İsveç, ABD ve Almanya’da tiyatro kariyerini başarıyla sürdüren, yabancı tiyatro ve sinema projelerinde yer alarak yeteneğini ispatlayan sanatçı Türkiye ‘ye 90’larda tekrar döndü. Yeşilçam’ın eski solcusu olarak bilinen yapımcı, yönetmen ve oyuncularıyla ilişkilerini sürdürdü.
Şehir hayatını bırakıp kendine memleket bellediği Kaz Dağları eteklerindeki Çamlıbel Köyü’ne yerleşen aktör, burada ayrı bir sanat çekim merkezi oluşturdu. Mirza adlı bir oğlu olan Tuncel Kurtiz, Menend Kurtiz ile evliydi.
Tuncel Kurtiz’in hayatı…
Tuncel Kurtiz (d. 1 Şubat 1936, Bilecik), tiyatro ve sinema oyuncusudur. 1986 Berlin Film Şenliği’nde en iyi erkek oyuncu seçilmiştir.
İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesinde öğrenim gördü. Gençlik Tiyatrosu’nda sahnelenen Eugene O’Neill’in Büyük Allah Brown oyunuyla amatör olarak tiyatroya başladı. 1961′de İstanbul Şehir Tiyatrosu’nda Celâl Esat Arseven’in Üçüncü Selim oyunuyla profesyonel oldu. Küçük Sahne, Kent Oyuncuları, Dormen Tiyatrosu, Bulvar Tiyatrosu, Gen Ar Tiyatrosu ve Gülriz Sururi-Engin Cezzar Tiyatrosu’nda sahneye çıktı. 1967′de bir grup arkadaşıyla birlikte Halk Oyuncuları topluluğunu kurdu.
Kurtiz sinema çalışmalarına 1964′te Şeytanın Uşakları filmiyle başladı; Güzel Bir Gün İçin (1965) ve özellikle Umut’ta (1970) ilginç tipler çizdi. 1974′ten sonra İsveç’e yerleşti. Stockholm’de Halk Oyuncuları adlı topluluğu kurdu. 1986′da Peter Brook’un yönettiği Mahabharata oyununda rol aldı. Bu dönemde Otobüs (1974), Kanal (1978), Sürü (1978), Bereketli Topraklar Üzerinde (1979) gibi filmlerde oynadı. 1979′da, rol de aldığı Gül Hasan adlı filmi yönetti. Bu filmle 1981 Antalya Altın Portakal Film Şenliği’nde en iyi senaryo ödülünü birlikte çalıştığı Nurettin Sezer’le paylaştı. Shimon Dotan’m yönettiği Hiuth Hagdi (1986; Kuzunun Gülücüğü) adlı İsrail yapımı filmde canlandırdığı köyün bilge delisi Hilmi rolüyle 1986 Berlin Film Şenliği’nde en iyi erkek oyuncu seçildi ve Gümüş Ayı Ödülü’nü aldı.
2009 yılının ilk günlerinde vizyona giren olan Güz Sancısı filminde Kamil Efendi karakterine can vermiştir. Aynı yıl yayına başlayan Ezel adlı dizide Ramiz Karaeski karakterini canlandırmış ve tanınırlığı daha da yükselmiştir.
2010 Yaz döneminde NTV yeşil ekranlarında Edremit’in Çamlıbel kasabasında eşi ve kayın biraderi ile beraber işletmekte olduğu Zeytinbağı adlı butik otelde dostlarını ağırlayarak Tuncel Kurtiz ve Dostları adlı bir program yapmıştır. Aynı yıl BBC’nin Hayat (Life) belgeselini seslendirmiştir.
Birçok ulusal ve uluslararası ödülünün yanında, Ekim 2011′de 48. Altın Portakal Film Festivali’nde Yaşam Boyu Onur Ödülü aldı.